De Gentse universiteit is de grootste werkgever in Oost-Vlaanderen met 15.000 personeelsleden. Daarnaast zijn er 50.000 studenten ingeschreven. De middelen voor het hoger onderwijs staan al langer onder druk.
Tot hiertoe werd dit vooral opgevangen met kleine ingrepen. Mee aangestuurd door de rechtse Vlaamse regering en minister van onderwijs Ben Weyts (N-VA), wil de UGent overgaan tot harde aanvallen op het personeel. Iedereen wordt getroffen, maar in het bijzonder het personeel dat tijdens de pandemie bleef doorwerken in de kinderopvang, interne post en logistiek, restaurants … We spraken over het besparingsplan en de strijd ertegen met Tim Joosen, ACOD-afgevaardigde aan de UGent.
Interview voor de februari-editie van onze krant De Linkse Socialist.
Wat zijn de plannen van de UGent?
“De raad van bestuur discussieert al enkele maanden over een strategisch hervormingsplan voor de universiteit met onder meer een reorganisatie van faculteiten. Dit wordt meteen gekoppeld aan een besparingsplan dat erg hard is. Het kan nuttig zijn om de organisatie van de universiteit grondig te bekijken, maar het besparingsplan is onaanvaardbaar.”
“De maatregelen treffen iedereen. Zo is er het voorstel om verlofdagen te schrappen en worden de voorwaarden voor de hospitalisatieverzekering slechter, in het bijzonder voor oudere werknemers die meer zouden moeten betalen. Het inschrijvingsgeld voor doctoraatstudenten zou in de praktijk verdubbelen: vandaag betalen ze enkel in het eerste en het laatste jaar, voortaan zou dit elk jaar het geval zijn. Verder zouden de prijzen voor het personeel in de restaurants van de universiteit met 50% omhoog gaan. Wie zal aan die prijzen daar nog gaan eten? Een daling van het aantal bezoekers zal nadien uiteraard gebruikt worden om de restaurants zelf af te bouwen.”
“De aanval die het hardst aankomt, is die waardoor een 100-tal jobs direct bedreigd zijn. Er wordt namelijk voorgesteld om drie diensten uit te besteden. Het gaat om het Pand, een restaurant voor professoren en bezoekers, de interne post en logistieke dienst en tot slot de twee kinderdagverblijven die met eigen middelen worden uitgebaat. Vandaag wordt een deel van de kinderopvang voor personeel en studenten met kinderen al uitbesteed aan Partena. De UGent wil alle kinderopvang uitbesteden, uiteraard met nefaste gevolgen voor het personeel en de gebruikers, aangezien private kinderopvang het met minder middelen moet stellen.”
“De helden van de coronacrisis, zoals die van de kinderdagverblijven, krijgen vandaag geen applaus van het bestuur van de UGent, maar een mes in de rug.”
Waarom komt de raad van bestuur nu met deze voorstellen?
“Er is al enkele jaren een financieel probleem aan de universiteit, zo wordt ons toch gezegd. De vakbonden zijn er niet van overtuigd dat dit zo’n plan noodzakelijk maakt. Maar het klopt wel dat de Vlaamse overheid al jaren bespaart op het hoger onderwijs. Sinds het financieringsdecreet van 2008 is het hoger onderwijs tot 35% van de budgetten misgelopen. Tot hiertoe werden de tekorten opgevangen met kleine besparingen of het uitstellen van renovaties. Nu zegt het bestuur dat een forse besparing op het personeel noodzakelijk is.”
“Deze besparing wordt mee gestuurd vanuit de Vlaamse regering. De rechtse regering wil aantonen dat er op het hoger onderwijs kan bespaard worden en dat de personeelskosten te hoog zijn. Na jaren van ‘zachte’ besparingen is de keuze beperkt: ofwel de besparingen stoppen ofwel een stap verder gaan in de besparingslogica. De Vlaamse regering drukt die laatste optie door. Als dit lukt aan de UGent, zal de rest van het hoger onderwijs volgen. Het is een testcase voor de haalbaarheid van harde besparingen door de Vlaamse regering.”
Hoe reageert het personeel?
“De reacties zijn zeer fel en sterk. We dachten wel dat er woede zou zijn, zeker omdat de aanvallen zo algemeen zijn. Maar het was bijzonder sterk. Bij de kinderdagverblijven was er een spontane stakingsoproep, nog voor de vakbond het gesprek met het personeel kon aangaan. Ze namen zelf contact op met een duidelijk standpunt: als de UGent dit voorstelt, leggen we het werk neer. Op donderdag 13 januari was er een eerste stakingsdag.”
“De rector probeerde aanvankelijk om zo weinig mogelijk over de besparingen te communiceren. Na de raad van bestuur werd wel op het hervormingsplan gewezen, maar niet op welke besparingen exact voorgesteld werden. Met de personeelsvertegenwoordiging, die ook in de raad van bestuur zetelt, beslisten we om de aanvallen wel bekend te maken. Er kwamen gigantisch veel reacties op die getuigden van een grote strijdbaarheid.”
“In de eerste dagen hierna was er de staking van het personeel van de kinderdagverblijven en bleek de breed gedragen woede in de UGent-gemeenschap. Een foto van een team van de kinderdagverblijven met een kruis over elke collega werd massaal gedeeld. Dat is ook belangrijk: het plakt een gezicht op de slachtoffers van deze besparingsoperatie. Met de vakbondsafgevaardigden namen we ondertussen de tijd om met het meest getroffen personeel en vertegenwoordigers van de andere vakbonden te spreken over hoe we de strijd zullen organiseren.”
Welke acties zijn er gepland?
“We beginnen met een personeelsvergadering in open lucht op de parking van het rectoraat op 25 januari. Daar brengen we het hardst getroffen personeel en sympathisanten bij elkaar. Het is nog geen massale actie, onder meer omdat de examens nog bezig zijn en omdat er in het kader van de pandemie nog beperkende maatregelen gelden. Veel collega’s werken van thuis, de meeste bureaus zijn leeg. Wellicht speelt dat overigens ook mee in de timing van de raad van bestuur om deze aanval in januari te lanceren.”
“Na de examens en de lesvrije week mobiliseren we naar een betoging op 23 februari. Die zal door de stad en langs verschillende gebouwen van de UGent trekken. We willen er zowel personeel, studenten als sympathisanten bijeenbrengen om aan te tonen dat er onder de UGent-gemeenschap geen draagvlak is voor het plan.”
“Vervolgens komt er een actie op 8 maart, de internationale vrouwendag. Aan de UGent is er een traditie van acties op die dag, in het bijzonder rond vrouwenrechten en zorgberoepen aan de universiteit en het statuut van dit personeel. Vlak voor het uitbreken van de pandemie was er op 9 maart 2020 een staking die onder meer het optrekken van het minimumloon naar 14 euro per uur eiste. Die eis werd nadien afgedwongen. We zullen op 8 maart dit jaar opnieuw actie voeren. Op 18 maart, de ‘dies natalis’ of de verjaardag van de oprichting van de universiteit, zullen we alternatieve eredoctoraten uitreiken aan de helden van de coronacrisis die nu getroffen worden.”
“Dit zijn de eerste acties. Als we daarmee geen resultaat boeken, zullen er stakingsdagen volgen. Mogelijk zijn we dus vertrokken voor een actieplan van verschillende maanden.”
Waarom moeten studenten en personeelsleden uit de volledige onderwijssector deze strijd ondersteunen?
“Zoals opgemerkt is dit een testcase voor het volledige hoger onderwijs. Als dit passeert aan de UGent, zullen andere universiteiten en hogescholen volgen. De rectoren hebben regelmatig onderling overleg over besparingen, het voorstel om het inschrijvingsgeld voor doctoraatstudenten op te trekken komt wellicht vanuit die hoek. Wellicht wordt er daar ook nagedacht over de mogelijkheid van een algemene verhoging van het inschrijvingsgeld voor studenten. Zo wordt het vuile werk van de Vlaamse regering opgeknapt.”
“Tegenover dit beleid is er een krachtsverhouding nodig om meer middelen voor onderwijs af te dwingen. We willen niet dat er met tekorten wordt geschoven, maar dat er meer geld komt. Dat is een strijd tegen het volledige beleid van de Vlaamse regering waarvoor eenheid van personeel en studenten uit de hele sector nodig is.”
Comments